تصور کنید در حال تماشای برنامه مورد علاقه تان هستید یا یک روز کاری شلوغ را پشت سر می گذارید و ناگهان برق قطع می شود! بله، پریدن فیوز برق یکی از مشکلاتی است که ممکن است همه ما حداقل یک بار تجربه کرده باشیم. این اتفاق نه تنها می تواند آرامش خانه را مختل کند، بلکه در صورت تکرار مداوم، به سیستم برق کشی و وسایل برقی آسیب جدی وارد می کند. اما چرا فیوز می پرد؟ آیا همه چیز به مصرف زیاد برق مربوط می شود یا دلایل دیگری هم پشت این اتفاق وجود دارد؟ در این مقاله قصد داریم دلایل اصلی پریدن فیوز برق را بررسی کنیم و راهکارهایی ساده اما کاربردی برای جلوگیری از آن ارائه دهیم. شما با خواندن این مقاله اطلاعات کاملی در رابطه با علت پریدن فیوز برق و راهکارهایی برای جلوگیری از آن کسب خواهید کرد. با ما همراه باشید تا سیستم برق خانه تان را ایمن تر و بهینه تر کنید.
دلایل پریدن فیوز برق
دلایل بسیاری برای پریدن فیور برق وجود دارد که ما قبل از پرداختن به این دلایل قصد داریم تعریفی کوتاه و کاربردی از فیوز برق ارائه دهیم زیرا بسیاری از شما عزیزان سوال می پرسید که فیوز برق چیست؟ اگر بخواهیم تعریفی کوتاه و مفهمومی از فیوز برق ارائه دهیم باید بگوییم که فیوز برق یکی از اجزای حیاتی در سیستم‌های الکتریکی می باشد که وظیفه اصلی آن حفاظت از مدارها و تجهیزات برقی در برابر جریان‌های غیرعادی یا بیش از حد است. این ابزار ساده اما کارآمد با محدود کردن جریان برق و قطع آن در مواقع اضطراری، از آسیب به سیم‌کشی، دستگاه‌های برقی و حتی خطرات جدی تری مانند آتش سوزی جلوگیری می کند. فیوز از یک نوار فلزی ساخته شده است که وقتی جریان عبوری از مدار از حد تعیین شده بیشتر شود، به دلیل تولید گرما ذوب می شود و مسیر جریان برق را قطع می کند. به عبارت ساده‌تر، فیوز مانند یک نگهبان عمل می کند که مانع ورود جریان‌های خطرناک به تجهیزات الکتریکی می شود. حال در بسیاری از موارد مشاهده می کنیم که فیوز می پرد و برق قطع می شود. درواقع پریدن فیوز بعد از چند دقیقه، دارای دلایل متعددی می باشد که این دلایل به شرح زیر است:
- اضافه بار: همان طور که می دانید فیوزها نسبت به جایی که از آن استفاده می کنند دارای میزان جریان های مختلفی می باشند. مثلا فیوز مربوط به یک کارخانه قطعا قوی تر از فیوز مربوط به یک خانه هست. بنابراین در استفاده از فیوز باید دقت داشته باشید که جریان بیشتری از ظرفیت آن مصرف نشود زیرا دچار پریدگی در فیوز می شود. مثلا در صورتی که تعداد زیادی وسیله برقی به به یک مدار متصل می شود و جریان بیشتری از ظرفیت مدار مصرف می شود، فیوز برای جلوگیری از آسیب به سیستم الکتریکی می پرد.
- اتصال کوتاه: یکی دیگر از دلایل پریدن فیوز برق، اتصال کوتاه می باشد. درواقع وقتی دو سیم فاز و نول مستقیماً با یکدیگر تماس پیدا کنند، جریان بسیار زیادی تولید می شود که باعث پریدن فیوز می شود. این مشکل معمولاً به دلیل خرابی سیم کشی ویا دستگاه‌های برقی رخ می دهد.
- خرابی فیوز یا کلید مینیاتوری: در برخی از موارد خرابی پریز برق یا کلید مینیاتوری می تواند دلیلی بر پریدن فیوز برق باشد.
- نشتی جریان: نشتی جریان یکی از دلایل مهم پریدن فیوز یا عمل کردن کلید محافظ جان (RCD) است. این پدیده زمانی رخ می دهد که جریان برق به جای عبور از مسیر مشخص (سیم‌های فاز و نول)، از یک مسیر ناخواسته مانند زمین یا بدنه فلزی دستگاه عبور کند.
- مشکل خرابی در وسایل های برقی: در بسیاری از موارد علت پریدن فیوز برق، خرابی وسایل های برقی می باشد. درواقع خرابی دستگاه‌های برقی مانند موتورهای قدیمی یا لوازم با عایق‌بندی ضعیف می تواند باعث افزایش جریان یا اتصال کوتاه شود که همین امر سبب پریدگی فیوز می شود.
- وجود رطوبت: رطوبت یکی دیگر از علت های پریدن فیوز برق می باشد. در صورتی که آب و رطوبت به درون سیم کشی ساختمان نفوذ کند؛ سبب فرسودگی سیم ها، اتصال کوتاه و در نهایت پریدن فیوز و قطعی برق می شود.
- خطای قوس الکتریکی: از دیگر دلایل پریدن فیوز برق، خطای قوس الکتریکی می باشد که این خطا دراثر گرم شدن بیش از اندازه سیم های برق رخ می دهد و سبب پریدن فیوز برق می شود. بهتر است بدانید که خطای قوس الکتریکی گاها سبب آتش سوزی نیز می شود.
- مشکل در سیم کشی: گاها به دلیل سیم کشی های نادرست، فیوز پریده می شود.
راهکارهای جلوگیری از پریدن فیوز برق
برای جلوگیری از پریدن فیوز برق یک سری راهکارها وجود دارد که به شرح زیر می باشد:
- تقسیم بار مصرفی: همان طور که در بالا ذکر کردیم یکی از دلایلی که باعث پریدن فیوز برق می شود، نصب چندین وسیله برقی به یک مدار (جریان بالاتر از ظرفیت مدار) می باشد. راهکار جلوگیری از پریدن فیوز در این حالت این است که از چندین مدار جداگانه برای توزیع بار استفاده کنید.
- بررسی دستگاه های برقی: در بسیاری از موارد علت پریدن فیوز برق، خرابی دستگاه های برقی می باشد.پس لازم است دستگاه های برقی به طور منظم، مورد بررسی قرار بگیرند تا اگر بخشی دچار خرابی شده باشد تعمیر و تعویض شود.
- سیم کشی مناسب: یکی از مهم ترین علت های پریدن فیوز برق، سیم کشی نامناسب می باشد. پس مطمئن شوید که سیم کشی خانه یا محل کار شما بر اساس استانداردهای ایمنی انجام شده باشد و هم چنین از سیم‌های مناسب برای جریان مصرفی استفاده شود.
- استفاده از کلید محافظ جان: نصب کلید محافظ جان می‌تواند از آسیب‌های ناشی از نشتی جریان جلوگیری کند. پس حتما این کلید نصب شود.
- بررسی اتصلات سیم کشی: اتصالات شل یا نامناسب می‌توانند باعث ایجاد حرارت و در نهایت اتصال کوتاه شوند. بهتر است سیم‌کشی توسط یک برق‌کار حرفه ای بررسی شود.
- تعویض فیوزهای قدیمی با کلیدهای مینیاتوری: فیوزهای قدیمی را با کلیدهای مینیاتوری یا فیوزهای خودکار که حساسیت بیشتری دارند، جایگزین کنید.
- کاهش استفاده از دستگاه های برقی پرمصرف: دقت داشته باشید که وسایل برقی مانند بخاری برقی، کولر گازی و یا مایکروویو را به طور بهینه و در زمان‌های مختلف استفاده کنید.
اقدامات فوری که در صورت پریدن فیوز برق باید انجام دهید!
- ابتدا فیوز را خاموش کنید و تمام وسایل برقی متصل به مدار را جدا کنید.
- بررسی کنید که آیا سیم کشی یا وسیله خاصی باعث مشکل شده است.
- فیوز را روشن کنید و وسایل برقی را یک به یک به مدار وصل کنید تا دستگاه معیوب شناسایی شود.
- در صورت تکرار مشکل، با یک برق کار متخصص تماس حتما بگیرید.